Tìm số phức có môđun nhỏ nhất và thỏa mãn điều kiện cho trước
Số phức là một nội dung mới trong các đề thi Đại học Cao đẳng gần đây. Đây là một nội dung khá dễ chịu đối với thí sinh. Câu hỏi về số phức trong đề thi thường rất cơ bản, thí sinh nắm vững khái niệm số phức, ý nghĩa hình học, các phép toán cộng trừ, nhân chia, khai căn số phức và dạng lượng giác của số phức là có thể làm được bài. Trong bài viết này, xin giới thiệu một dạng bài tập liên quan đến số phức là biểu diễn hình học của số phức và tìm số phức có môđun nhỏ nhất thỏa mãn điều kiện cho trước.
Trước hết xét một số ví dụ về biểu diễn hình học của số phức.
Download : http://www.mediafire.com/?4xtykti41irca8h
Password : wWw.kenhdaihoc.com
Nếu bạn thấy bài viết này hay và có ích với bạn hãy nhấn nhấn "Thank" và chia sẻ bài viết này nhé
Ví dụ 1.
Tìm tập hợp các điểm trên mặt phẳng phức biểu diễn các số phức thỏa mãn
a) ;
b) ;
c)
Lời giải.
Viết dưới dạng đại số
a)
Vậy tập hợp cần tìm là đường tròn tâm bán kính
b)
Vậy tập hợp cần tìm là hình tròn tâm bán kính , không kể những điểm thuộc đường tròn biên.
c)
Vậy tập hợp cần tìm là tất cả những điểm nằm ngoài hình tròn tâm bán kính .
Ví dụ 2 (Khối B-2010)
Trong mặt phẳng , tìm tập hợp điểm biểu diễn các số phức thỏa mãn
Lời giải.
Viết
Khi đó
Vậy tập hợp cần tìm là đường tròn tâm bán kính .
Bây giờ ta xét thêm một số ví dụ kết hợp biểu diễn hình học và tìm số phức có môđun nhỏ nhất.
Ví dụ 3.
Trong các số phức thỏa mãn , tìm số phức có môđun nhỏ nhất.
Lời giải.
Viết
Khi đó
Suy ra tập hợp các điểm trong mặt phẳng tọa độ biểu diễn cho các số phức thỏa mãn là đường tròn có tâm bán kính
Do môđun của một số phức được biểu diễn bởi điểm là khoảng cách từ đến gốc tọa độ nên sô phức có môđun nhỏ nhất thỏa mãn là số phức được biểu diễn bởi và cách gốc khoảng ngắn nhất.
Suy ra là giao điểm gần gốc nhất của với đường thẳng đi qua và .
có VTCP .
PTTS của
hoặc
Suy ra thuộc và gần nhất.
Vậy số phức cần tìm là
Ví dụ 4. Trong các số phức thỏa mãn , tìm số phức có môđun nhỏ nhất.
Lời giải.
Viết .
Khi đó
Đến đây ta có thể giải theo hai cách:
Cách 1 (Đại số)
Ta có
Dấu bằng xẩy ra khi và chỉ khi .
Vậy khi hay
Cách 2 (Hình học)
Tập hợp các điểm biểu diễn các số phức thỏa mãn là đường thẳng .
Số phức có môđun nhỏ nhất thỏa mãn được biểu diễn bởi điểm trên cách khoảng gần nhất. Do đó là hình chiếu của trên .
Gọi là đường thẳng qua và vuông góc với
VTPT của là
Do đó
Vậy
Nhận xét: Có thể nói đa số tập hợp số phức phải tìm được biểu diễn bởi đường thẳng hoặc đường tròn. Nếu được biểu diễn bởi đường thẳng thì ta nên giải theo phương pháp đại số cho ngắn gọn. Trường hợp không phải đường thẳng thì dùng phương pháp hình học.
Bài tập đề nghị
Bài 1 (Khối D-2009). Trong mặt phẳng tìm tập hợp các điểm biểu diễn cho các số phức thỏa mãn .
Bài 2. Trong các số phức thỏa mãn , tìm số phức có môđun nhỏ nhất.
Bài 3. Trong mặt phẳng tìm tập hợp các điểm biểu diễn cho các số phức thỏa mãn:
a) ;
b) ;
c) .
Nguồn: mathblog
0 nhận xét