Sống với người khác

Từ khoảnh khắc đứa bé rời khỏi bụng mẹ, nó chưa bao giờ một mình cả - nó ở cùng với mẹ, với gia đình, với bạn bè, với người khác. Người quen, tình bạn, các quan hệ, trở nên ngày một lớn hơn, và một đám đông tụ tập quanh nó. Đó là điều chúng ta gọi là cuộc sống. Và càng nhiều người có đó trong cuộc sống của bạn, bạn càng nghĩ mình có cuộc sống phong phú.

Khi bạn bắt đầu đi vào bên trong, tất cả những khuôn mặt đó nhạt nhoà dần đi, tất cả đám đông đó tản mác đi. Bạn phải nói lời tạm biệt với mọi người. Ngay cả với người bạn gần gũi nhất, người yêu của bạn, bạn cũng phải nói lời tạm biệt. Nhưng thế thì đáng ra bạn phải không quen với đám đông, cho nên bạn đã không bao giờ cảm thấy một mình. Đứa trẻ hoàn toàn hạnh phúc trong bụng người mẹ bởi vì đã không có so sánh, tất cả đều là niềm vui. Bởi vì nó chưa bao giờ biết tới người khác, nó không thể cảm thấy đơn độc hay một mình - nó không có ý tưởng nào. Đó đã là thực tại duy nhất mà nó biết.

Nhưng bây giờ bạn đã biết tới đám đông, mối quan hệ, niềm vui và nỗi khổ của quan hệ, và cả hai đều có đó. Lại đi vào bên trong, thế giới bắt đầu biến mất, trở thành giống như tiếng vọng, và chẳng mấy chốc tiếng vọng biến mất và người ta hoàn toàn mất hút. Nếu bạn có thể đi vào thêm một chút nữa, bỗng nhiên bạn sẽ thấy bản thân mình - và lần đầu tiên bạn sẽ thấy bản thân mình. Thế thì bạn sẽ ngạc nhiên: Bạn đã bị mất hút trong đám đông; bây giờ bạn không bị mất. Bạn đã bị mất hút trong rừng rậm các quan hệ, và bây giờ bạn đã về nhà. Thế thì bạn lại có thể quay về thế giới, nhưng bạn sẽ là người hoàn toàn khác.

Bạn sẽ quan hệ, nhưng bạn sẽ không phụ thuộc; bạn sẽ yêu, nhưng tình yêu của bạn sẽ không là nhu cầu. Bạn sẽ yêu, nhưng bạn sẽ không sở hữu; bạn sẽ yêu, nhưng bạn sẽ không ghen. Và khi tình yêu không có ghen, không có sở hữu, nó là thiêng liêng. Bạn sẽ ở cùng mọi người. Thực tế, chỉ thế thì bạn mới có thể ở cùng với mọi người được bởi vì bạn hiện hữu; bây giờ bạn có thể ở cùng mọi người. Ban đầu bạn đã không hiện hữu, cho nên toàn thể ý tưởng về việc ở cùng với mọi người chỉ là ảo tưởng, một loại mơ.

Chừng nào bạn còn chưa định tâm, chừng nào bạn còn chưa biết mình là ai, bạn không thể thực sự có quan hệ được. Mối quan hệ diễn ra mà không có việc tự biết mình chỉ là ảo tưởng. Người kia nghĩ người đó đang có quan hệ với bạn, bạn nghĩ bạn đang có quan hệ với người đó; bạn không biết bản thân mình, người kia không biết bản thân người đó. Cho nên ai có quan hệ với ai? Chẳng có ai cả! Chỉ hai cái bóng đang chơi trò chơi. Và vì cả hai đều là cái bóng, không có thực chất trong mối quan hệ này. Đó là điều bạn có thể quan sát: Mọi người quan hệ, nhưng không có gì bản chất. Họ quan hệ bởi vì họ sợ rằng nếu họ không quan hệ, họ sẽ rơi vào đơn độc và cảm thấy bị mất, cho nên họ nhảy lại và bắt đầu quan hệ. Bất kì loại quan hệ nào cũng đều tốt hơn là không quan hệ gì; cho dù đó là thù địch, điều đó cũng được; ít nhất người ta cảm thấy bận bịu. Cái gọi là tình yêu của bạn không là gì ngoài một loại thù địch, cách thức lễ phép để đánh nhau, tranh đấu, cằn nhằn, chi phối, cách thức văn minh hành hạ lẫn nhau.

Cho nên bạn phải đi vào trong không gian này. Thu lấy dũng cảm và đi vào trong nó đi. Cho dù có cảm thấy rất buồn và rất đơn độc, chẳng có gì để lo nghĩ cả; chúng ta phải trả giá này. Và một khi bạn đã đạt tới cội nguồn của mình, toàn thể sự việc sẽ thay đổi toàn bộ, và bạn sẽ đi ra khỏi nó như một cá nhân. Đó là khác biệt tạo ra giữa cá nhân và cá thể. Cá thể là hiện tượng giả, cá nhân là thực tại. Cá thể, cá tính, đều là mặt nạ, cái bóng; cá nhân là thực chất, nó là thực tại. Và chỉ các cá nhân mới có thể quan hệ, có thể yêu - người chỉ có thể chơi trò chơi.