Giá trị giả

Con người rất láu cá trong việc tạo ra những giá trị giả. Giá trị thực đòi hỏi tính toàn bộ của bạn, đòi hỏi toàn thể bản thể bạn; giá trị giả là rất rẻ mạt. Chúng có vẻ giống như thật, nhưng chúng không đòi hỏi tính toàn bộ của bạn - chỉ là hình thức bề ngoài.

Chẳng hạn, thay vào chỗ của tình yêu, tin cậy, chúng ta đã tạo ra giá trị giả, "trung thành." Người trung thành chỉ quan tâm bề ngoài tới tình yêu. Người đó làm mọi điệu bộ của tình yêu, nhưng người đó chẳng ngụ ý gì bởi chúng cả; trái tim người đó ở bên ngoài các điệu bộ hình thức của người đó.

Kẻ nô lệ trung thành - nhưng bạn có cho rằng bất kì ai là nô lệ, người đã bị rút lại tính con người của mình, người có toàn thể lòng tự hào và chân giá trị đã bị lấy đi mất, có thể yêu người đã làm hại người đó sâu sắc thế được không? Người đó sẽ ghét người này, và nếu cơ hội phát sinh, người đó sẽ giết người này! Nhưng trên bề mặt, người đó sẽ vẫn còn trung thành - người đó phải vậy. Điều đó không bắt nguồn từ niềm vui, nó bắt nguồn từ sợ hãi. Nó không bắt nguồn từ tình yêu, nó bắt nguồn từ tâm trí bị ước định cứ nói rằng bạn phải trung thành với chủ của mình. Nó là trung thành của chó với chủ nó.

Tình yêu cần sự đáp ứng toàn bộ hơn. Nó bắt nguồn không từ nghĩa vụ mà từ nhịp tim đập riêng của bạn, từ kinh nghiệm riêng của bạn về niềm vui, từ ham muốn chia sẻ nó. Trung thành là cái gì đó xấu. Nhưng trong hàng nghìn năm nó đã là giá trị rất được kính trọng bởi vì xã hội đã làm mọi người thành nô lệ theo nhiều cách khác nhau. Vợ được cho là trung thành với chồng – nhiều đàn bà đã chết cùng với cái chết của chồng họ, nhảy vào dàn hoả thiêu và cháy tới chết. Điều đó đã mang tính kính trọng tới mức bất kì đàn bà nào mà không làm điều đó đều phải sống một cuộc sống bị kết án nhiều lắm. Cô ấy gần như trở thành người bị xã hội ruồng bỏ; cô ấy bị đối xử chỉ như người hầu trong gia đình riêng của mình. Người ta đã kết luận rằng bởi vì cô ấy không thể chết cùng chồng mình, cô ấy đã không trung thành với anh ấy.

Thực tế, nên nghĩ về điều đó theo lối vòng: Không người đàn ông nào đã nhảy vào dàn hoả thiêu của vợ mình cả! Không ai đã nêu ra câu hỏi, "Điều đó có nghĩa là không ông chồng nào đã từng trung thành với vợ mình sao?" Những đó là xã hội của chuẩn mực kép. Một chuẩn dành cho chủ, người chủ, người sở hữu, và chuẩn kia dành cho nô lệ.

Tình yêu là kinh nghiệm nguy hiểm bởi vì bạn bị cái gì đó sở hữu, cái còn lớn hơn bạn. Và nó là không kiểm soát được; bạn không thể tạo ra nó theo mệnh lệnh. Một khi nó qua rồi, không có cách nào đem nó lại. Tất cả mọi điều bạn có thể làm là giả vờ, là kẻ đạo đức giả.

Trung thành là vấn đề hoàn toàn khác. Nó được tâm trí riêng của bạn chế tạo ra, nó không phải là cái gì đó bên ngoài bạn. Nó là huấn luyện trong nền văn hoá đặc biệt, cũng giống như bất kì huấn luyện nào khác. Bạn bắt đầu hành động, và từ từ bạn bắt đầu tin vào hành động của riêng mình. Trung thành đòi hỏi rằng bạn bao giờ cũng phải, kể cả trong sống hay chết, được cống hiến cho một người dù trái tim bạn có sẵn lòng vì điều đó hay không. Nó là cách thức tâm lí của việc nô lệ hoá.

Tình yêu đem tới tự do. Trung thành đem tới nô lệ. Trên bề mặt chúng có vẻ giống nhau; sâu bên dưới, chúng là đối lập, đối diện thẳng với nhau. Trung thành là diễn kịch; bạn đã được giáo dục về nó. Tình yêu là hoang dã; toàn thể cái đẹp của nó là ở trong tính hoang dã của nó. Nó tới như làn gió thoảng với hương thơm bát ngát, trút đầy trái tim bạn, và bỗng nhiên nơi đã từng là sa mạc lại có khu vườn đầy hoa. Nhưng bạn không biết nó tới từ đâu, và bạn không biết rằng không có cách nào đem nó lại. Nó tới theo cách riêng của nó và còn lại lâu chừng nào sự tồn tại còn muốn nó còn lại. Và cũng hệt như nó đã tới một ngày nào đó, như người lạ, như vị khách, bỗng nhiên một ngày nào đó nó mất đi. Không có cách nào níu bám lấy nó, không có cách nào giữ lấy nó.

Xã hội không thể phụ thuộc vào những kinh nghiệm không tiên đoán trước được, không tin cậy được. Nó muốn có đảm bảo, an ninh; do đó nó đã loại bỏ tình yêu khỏi cuộc sống hoàn toàn và nó đã đặt hôn nhân vào chỗ của tình yêu. Hôn nhân biết tới trung thành, trung thành với chồng, và bởi vì nó là hình thức, nó là ở trong tay bạn... nhưng nó không là gì khi so với tình yêu - nó thậm chí không được là một giọt sương trong đại đương mà chính là tình yêu.

Nhưng xã hội rất hạnh phúc với điều đó bởi vì điều đó là tin cậy được. Chồng có thể tin cậy vào bạn, tin cậy rằng ngày mai nữa, bạn sẽ trung thành như bạn hôm nay. Tình yêu không thể được tin cậy - và hiện tượng kì lạ nhất là ở chỗ tình yêu là tin cậy lớn nhất nhưng nó không thể được tin cậy. Trong khoảnh khắc này nó là toàn bộ, nhưng khoảnh khắc tiếp vẫn còn để mở. Nó có thể lớn lên bên trong bạn; nó có thể bay hơi khỏi bạn. Chồng muốn có người vợ, người là nô lệ trong cả đời cô ấy. Anh ta không thể phụ thuộc vào tình yêu được; anh ta phải tạo ra cái gì đó tựa như tình yêu nhưng do tâm trí con người chế tạo ra.

Nếu tình yêu bị đòi hỏi, thế thì nó trở thành trung thành. Nếu tình yêu được cho mà không bị đòi hỏi, nó là món quà tự do của bạn. Thế thì nó nâng tâm thức của bạn lên. Nếu tin cậy bị đòi hỏi, bạn đang bị làm thành nô lệ. Nhưng nếu tin cậy nảy sinh trong bạn, cái gì đó siêu nhân đang lớn lên bên trong trái tim bạn. Khác biệt là rất nhỏ nhưng quan trọng vô cùng: bị đòi hỏi hay bị ra lệnh, tình yêu và tin cậy cả hai trở thành giả. Khi chúng nảy sinh theo cách riêng của chúng, chúng có giá trị bản chất mênh mông. Chúng không làm bạn thành nô lệ, chúng làm bạn thành người chủ của bản thân mình bởi vì nó là tình yêu của bạn, nó là tin cậy của bạn. Bạn đang đi theo trái tim riêng của mình. Bạn không theo bất kì ai khác. Bạn không bị buộc phải đi theo. Tình yêu của bạn bắt nguồn từ tự do của bạn. Tin cậy của bạn bắt nguồn từ chân giá trị của bạn - và chúng cả hai sẽ làm cho bạn thành con người giàu có hơn.